ÜÇ PERSONEL YARALI

İzmit'in üst taraflarında şehirler arası nakil hatları var. İstanbul'a elektriği Anadolu tarafından bu hatlar taşıyor. Dilovası'nın, Hereke'nin, İlimtepe'nin yukarılarından geçen bu hatlar, 380 bin kilovolt'luk. Yani en yüksek elektrik hattı bunlar.

Tepeören dediğimiz bu bölgede önceki gün iş kazası meydana geldi. TEİAŞ'ın üç personeli, tamir etmeye çalıştıkları yüksek gerilim hatları üzerinde yaralandı. Düşmediler ama 25 metre yükseklikte önemli tehlike atlattılar. Mesela birinin kaburgaları kırıldı. Diğerlerinde ezilmeler var. Ve şu an Gebze'deki hastanelerde tedavi altındalar.

Enerji Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Abdullah Tancan da yanımızdaydı. Yaralanan arkadaşları birlikte ziyaret ettik. Bakan bey üç arkadaşımızla görüştü, geçmiş olsun dileklerini iletti. İşin bu kısmını da bilmenizi istedim.

BUZ YÜKÜ NE DEMEK?

Kaza, buz yükünden dolayı meydana geldi. Buz yükü şöyle bir şey: Tellerin üzerine yağan sulu kar bir şekilde donuyor. Sonra tekrar yağıyor, tekrar donuyor. Birkaç kez tekrarlanınca bu hadise, tellerin çapı bir iki santimden 10-15 santime kadar çıkıyor. 80-100 metrelik bir kabloda, o kalınlıkta bir buzu, buzun yükünü düşünün! Buz yükü nedeniyle yüksek gerilim hatları kimi bölgelerde yere kadar esniyor. Teldeki buzlar aniden düşerse ve o esnada da arkadaşlar direklerdeyse, ciddi kazalar yaşanıyor.

Kar yağışı elektrik hatları için önemlidir. Ama karın yağma şekli daha önemlidir. Sulu kar bir süre sonra buza çevirmiş. Ve üç kat olmuş. O buz yüküne hiçbir şey dayanmaz. Buz yükü hatlara ağırlık yapıyor, kablolar kopuyor. Direkler de dayanmıyor. Pek çok bölgede kırılan direkler var. Ve onları onarmak da sorun. 5 dakikada yapılacak işler değil bunlar. Çünkü o direkler, dağların ortasında, üstünde. Yol yok. Bir de olumsuz hava şartları var.

Tepeören bölgesindeki sorun, SEDAŞ'la alakalı değil. Tamamen TEİAŞ ile alakalı. SEDAŞ elektrik alamayınca, onlar da hizmet veremediler bir süre. Bu yılki problemin ana kaynağı kesinlikle mevsim şartları, doğal afet.

SEDAŞ'TA TAŞERON YOK Kİ!

Elektrik dağıtım hizmetlerinin özelleştirilmesi ile ilgili eleştiriler genel anlamda haksız sayılmaz. Ancak SEDAŞ için böyle bir durum söz konusu değil. 2013'e kadar burada da taşeron çalışıyordu. Ama bu tarihten sonra bizim de ısrarlarımız neticesinde bütün taşeronlar kadroya alındı. SEDAŞ'ın bakım ekipleri de var. Düzenli bakımlar da yapılıyor. Ama bu sefer başka oldu.

Ben 30 yıldır bu sektörde çalışıyorum. Ama şimdiye kadar böyle bir buzlanma görmedim. Daha önceki yıllarda da bu kadar kar yağışı olurdu. Hatta daha fazla yağdığı zamanlar da oldu. Ama bu kadar buz yükü oluşmuyordu. Zaten bizim için önemli olan kar yağışı değil, buz yüküdür. Kar yağışı sadece arıza bölgesine ulaşmamızı geciktirir, o kadar.

Uzayan ağaç dallarını kesersin, izolasyonunu sağlarsın, telini gerersin, bakım odur. Ama burada kar öyle bir yağdı ki, koskoca direk buz yükünden dolayı kırıldı. Bakım yapsan ne olur? Amerika'da da olur bu tür sıkıntılar. Direkler kırılabilir.

DAHA SAĞLAM DİREKLER

Samanlı Dağlarındaki kesintinin kaynağı da buz yükü. O dağlardaki elektrik hatlarını yer altına alamazsın. Olmaz.

Bundan sonra direk seçimi ile de yakından ilgilenirler sanırım. Direklerin dayanıklılığı ve taşıyıcılığı tekrar gözden geçirilecektir. Mevsimler mi değişti, zamanla sulu karın etkisi mi arttı, bilemiyorum. Ama direkleri değiştirirsek, bu sorunlar en aza inecektir.

Elektrik işi ile doğalgazı karşılaştırmak bence yanlış. Dolayısıyla firma karşılaştırması da doğru değil. Biz, doğalgaz şirketlerinde de örgütlüyüz. Doğalgaz işletmeciliği elektrik gibi değildir. Daha kolaydır.

SEDAŞ YATIRIM YAPIYOR YATIRIMDAN KAR EDİYOR

Yatırım konusunda bence sorun yok. Çünkü SEDAŞ yatırım yapıyor, yapmak istiyor. Çünkü bu bölgeye yatırım yaptıkça para kazanıyorlar. Ama bölge de çok hızlı gelişiyor. Sadece Kocaeli'nin nüfusu yılda 50 bin artıyor. Sanayi yatırımlarını saymıyorum bile.

Elektrik kesintisi sanayi üretimini de etkiliyor. Dolayısıyla bundan sonra elektrik direkleri daha önemli hale gelecektir. Peki bugüne kadar neden önemsenmedi? Çünkü herhangi bir sıkıntı yaşanmadı. Direk, aynı direk!

GÖZÜMLE GÖRMESEM...

Ben bizzat gitmesem, gözümle görmesem inanmazdım. Üstelik videosunu çektiğimiz görüntü koruma teline ait. Şebeke telindeki buz yükü daha da kalın. Bir telin çapı 15 santimetreyi aşabiliyor.

Elektrikte bakım işi basit değildir. Ağır ve tehlikeli bir iş koludur. Ve bu işi yapmak için sadece mesleki bilgi yetmez. Fiziki yeterlilik lazım, coğrafi bilgi lazım, tecrübe lazım. Dolayısıyla bu hizmeti taşeronla yapmamak lazım.

TEİAŞ bazı yerlerde taşeron işçi çalıştırıyor. Enerji Bakanlığı müsteşarına da söyledim. Trafo bakım, hat bakım gibi bölümlerde taşeron işçi çalıştırılmamalı. Bu arkadaşlar özel olarak eğitilmeli ki verim alınabilsin. Yoksa astarı yüzünden pahalıya gelebiliyor.

Vatandaşımız haklı. Elektrikleri kesilince, bir an evvel gelsin istiyorlar. Ama bu sektörde iş kazaları çok fazla. Pardon'u olmayan bir sektörde çalışıyor arkadaşlarımız. Hem bölgeye ulaşmak, hem de yüksekte çalışmak zor. Kış şartları zaten her şeyi daha da zorlaştırıyor.

Şunu unutmayın. Elektrik kesildiği zaman, bizim arkadaşlarımız asla rahat değildir. Çünkü çok baskı ve şikayet gelir. İşlerini bir an evvel ve doğru şekilde yaparak insanlara elektrik vermek, bir anlamda onları susturmak isterler. Bu sebeple arızaları gidermek için sahada çalışanların, kelle koltukta çalıştıklarını unutmamak lazım.